نقش هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین در ارتقاء عدالت و شفافیت قضایی
به گزارش شبکه فناوران هوش مصنوعی، به نقل از معاونت علمی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال از طرح های متعدد برای هوشمند سازی نظام حقوقی و قضایی خبر داد.
تحول دیجیتال در نظام حقوقی و قضایی بهبود دسترسی به عدالت و شفافیت را به همراه دارد. دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال اعلام کرد که یکی از مهم‌ترین حمایت‌های این ستاد، اجرای طرح‌های پژوهشی در حوزه فناوری‌های حقوقی و قضایی برای شناسایی چالش‌ها و فرصت‌ها و ایجاد یک نظام حقوقی هوشمند است. این طرح‌ها با همکاری معاونت راهبردی قوه قضائیه و در حوزه‌هایی مانند ایمن‌سازی معاملات خودرو، ابلاغ الکترونیک و هوشمندسازی فرآیندهای ثبت اسناد انجام می‌شود.
فناوری حقوقی یا لگال تک از ابزارها و نوآوری‌های فناوری برای بهبود خدمات حقوقی و افزایش کارایی فرآیندهای قضایی استفاده می‌کند. این شامل تحلیل داده‌های حقوقی با هوش مصنوعی، پیش‌بینی نتایج پرونده‌ها، ارائه مشاوره حقوقی اولیه و استفاده از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی فرآیندهای قراردادی است.
همچنین از پلتفرم‌های آنلاین برای ارتباط وکلا و موکلین و از ابزارهای مدیریت پرونده‌ها برای سازماندهی مؤثر پرونده‌های حقوقی استفاده می‌شود. با رشد فناوری‌های دیجیتال، فرصت‌های جدیدی در نظام‌های حقوقی و قضایی ایجاد شده است. هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی امکاناتی نظیر شناسایی و پیگرد جرایم سایبری و ایجاد سوابق امن را فراهم می‌کنند و اینترنت اشیا نیز در جمع‌آوری شواهد دیجیتال کاربرد دارد.
ملازاده در مورد نقش ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال در تحول نظام حقوقی و قضایی گفت که این ستاد، به‌ویژه با تمرکز بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، اقدامات مهمی را در دو سال گذشته برای توسعه فناوری‌های حقوقی و قضایی انجام داده است. هدف این ستاد، ایجاد اکوسیستمی نوآورانه برای ارائه راه‌حل‌های فناورانه به چالش‌های قضایی است.
او اشاره کرد که از مهم‌ترین حمایت‌های این ستاد، طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی در زمینه فناوری‌های حقوقی و قضایی بوده است که به شناسایی چالش‌ها و فرصت‌ها می‌پردازد و با همکاری معاونت راهبردی قوه قضائیه، در حوزه‌هایی مانند ایمن‌سازی معاملات خودرو، ابلاغ الکترونیک و هوشمندسازی فرآیندهای ثبت اسناد انجام می‌شود.
در خصوص ایمن‌سازی معاملات خودرو، ملازاده بیان کرد که کمیته‌ای مشترک تشکیل شده و پیگیری‌های لازم برای ایجاد امکان استعلام اطلاعات خودرو و مالکیت انجام شده است. فاز دوم این پروژه که شامل ثبت هوشمند معاملات خودرو می‌باشد، در حال پیگیری است. این پروژه به کاهش کلاهبرداری‌های مربوط به معاملات خودرو و کاهش پرونده‌های ورودی به قوه قضائیه کمک می‌کند.
وی همچنین درباره پلتفرم تنظیم‌گری خدمات حقوقی گفت که این پلتفرم توسط مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه برای احراز هویت در سامانه ثنا استفاده می‌شود و از ابزارهای هوش مصنوعی برای ارائه خدمات هوشمند بهره می‌برد. این پلتفرم قابلیت استفاده در خدمات دیگر مانند تنظیم‌گری دستیار هوشمند قضائی و اظهارنامه الکترونیک قضائی را نیز دارد.
ملازاده بیان کرد که ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال از طرح توسعه دستیار هوشمند قضایی (تبدیل گفتار به متن) حمایت کرده است. این ابزار با استفاده از داده‌های واقعی و ناشناس‌سازی شده پرونده‌های حقوقی و قضایی، کیفیت خدمات را برای کاربران تخصصی افزایش می‌دهد.
او همچنین به پلتفرم ارسال و دریافت برخط اظهارنامه حقوقی و قضایی اشاره کرد. این پلتفرم امکان ارسال و دریافت اظهارنامه‌های حقوقی به‌صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعات حضوری را فراهم می‌کند و فرآیند ارسال را سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌سازد.
پلتفرم ثبت شرکت آنلاین نیز از دیگر طرح‌های این ستاد است که فرآیند ثبت شرکت را ساده، سریع و ارزان می‌کند. این پلتفرم مراحل مختلف ثبت شرکت را به‌صورت غیرحضوری امکان‌پذیر می‌نماید.
ملازاده از موتور جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی برای محتوای حقوقی و قضایی نیز به عنوان ابزاری نوآورانه یاد کرد. این موتور جستجو با فهم عمیق زبان حقوقی، کاربران را در یافتن سریع و دقیق اطلاعات حقوقی و قضایی یاری می‌رساند و نتایج مرتبط و مفیدتری ارائه می‌کند.
ملازاده اعلام کرد که ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال، از طرح توسعه پابند الکترونیک هوشمند نیز حمایت می‌کند. این پابندها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و GPS، شبکه تلفن همراه و دیگر فناوری‌ها، امکان ردیابی و نظارت لحظه‌ای بر مجرمان و افراد تحت مراقبت را فراهم می‌کنند و برای استفاده سازمان زندان‌ها و پلیس توسعه یافته‌اند.
او افزود که ستاد اقتصاد دیجیتال اقدامات دیگری برای تقویت فناوری‌های حقوقی و قضایی کشور انجام می‌دهد و با همکاری قوه قضائیه و بخش خصوصی می‌توان به اهداف سند تحول قضایی و توسعه خدمات حقوقی فناورانه دست یافت.
ملازاده تأکید کرد که این طرح‌ها دسترسی آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر مردم به عدالت را فراهم کرده و امنیت و رفاه جامعه را ارتقا می‌دهند. وی امیدوار است با تلاش و بهره‌گیری از فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال، مردم از این تحولات به نحو احسن بهره‌مند شوند.
ملازاده بر مزایای تحول دیجیتال در نظام حقوقی و قضایی تأکید کرد و گفت که یکی از مزایای اصلی این تحول، افزایش دسترسی به عدالت است. لگال تک می‌تواند با ارائه خدمات حقوقی مقرون‌به‌صرفه و از راه دور، به افرادی که در حال حاضر به خدمات حقوقی دسترسی ندارند، کمک کند.
او افزود که کارایی بیشتر نیز یکی از مزایای تحول دیجیتال است، زیرا فناوری می‌تواند وظایف را خودکار کند، داده‌ها را تجزیه و تحلیل نماید و مدیریت پرونده‌ها را بهبود بخشد و در نتیجه فرآیندهای حقوقی را کارآمدتر سازد.
ملازاده همچنین به کاهش هزینه‌ها اشاره کرد و توضیح داد که استفاده از فناوری می‌تواند هزینه‌های ارائه خدمات حقوقی را کاهش دهد و در نهایت هزینه‌های دعاوی حقوقی برای افراد و کسب‌وکارها را پایین بیاورد.
وی در ادامه به افزایش شفافیت به عنوان چهارمین مزیت اشاره کرد و گفت که لگال تک می‌تواند به افزایش شفافیت در نظام حقوقی و قضایی کمک کرده و اطمینان بیشتری برای ذی‌نفعان ایجاد کند.
