معاون علمی در ایران پتروکم 2025: عزم دولت برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور اشاره کرد که برای توسعه فناوری‌ها و هوش مصنوعی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی زیرساخت‌های لازم ایجاد شده است. او بیان کرد که رشد اقتصاد نیازمند حرکت در مرزهای دانش و نوآوری است و دولت مصمم است تا زیرساخت‌های لازم برای رشد نوآورانه اقتصادی با حرکت شرکت‌های بزرگ در مرزهای دانش و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم کند.
معاون علمی رئیس‌جمهور همچنین اعلام کرد که توافق‌نامه‌ای سه‌جانبه برای ایجاد زیرساخت‌های مجهز و پیشرفته هوش مصنوعی در جزیره کیش منعقد شده است. او توضیح داد که در ادامه همایش ایران پتروکم، توافق‌نامه‌ای با همکاری معاونت علمی، سازمان منطقه آزاد کیش و هلدینگ خلیج فارس منعقد شده است که با احداث یک پارک فناوری و یک مرکز مجهز هوش مصنوعی در جزیره کیش، تحولی بزرگ در توسعه زیرساخت‌های فناوری هوش مصنوعی در جنوب کشور ایجاد خواهد کرد.
وی همچنین تاکید کرد که ایجاد این زیرساخت‌ها به رشد چشمگیر تحقیق و توسعه در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کمک می‌کند و بیان کرد که ارتقای بهره‌وری و مدیریت منابع و خوراک موردنیاز و توسعه فناوری‌ها با استفاده از ظرفیت دانشی کشور، از دستاوردهای این مرکز برای این صنایع خواهد بود. ایجاد و توسعه این زیرساخت‌ها به مدیریت منابع و بهینه‌سازی مصرف خوراک پتروشیمی‌ها و توسعه فناوری و نوآوری‌ها منجر خواهد شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان، همکاری و مشارکت هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس، سازمان منطقه آزاد کیش، فعالان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی جنوب کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان را برای ایجاد این زیرساخت ارزشمند دانست. او ابراز امیدواری کرد که با همت و اراده‌ای که وجود دارد، در پتروکم سال آینده شاهد افتتاح این مرکز خواهیم بود. او تاکید کرد که این توافق و راه‌اندازی این مراکز می‌تواند تحولی شگرف در مرحله لبه فناوری به وجود بیاورد و استقبال پتروشیمی‌ها و شرکت‌های صنعت نفت و گاز کشورهای حوزه خلیج فارس از این مرکز را به دنبال خواهد داشت. به عقیده او، این امر شتاب‌دهنده حرکت صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به سمت حرکت در لبه دانش و فناوری روز دنیا خواهد بود.
معاون علمی رئیس‌جمهور به نقش‌آفرینی دولت در تخصیص زیرساخت‌های لازم برای حرکت در مرزهای دانش و فناوری و رقابت‌پذیری صنایع بزرگ اشاره کرد. او افزود که رشد نوآوری به دو عامل بنگاه و بازار بستگی دارد و هر دو بخش در این همایش حضور دارند. همچنین دولت به عنوان بیمه‌گر و حمایت‌کننده یک مؤلفه کلیدی است. او تاکید کرد که دولت مصمم است تا زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای رشد نوآورانه اقتصادی با حرکت شرکت‌های بزرگ در مرزهای دانش و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم کند.
افشین از دست‌اندرکارانی که حلقه وصل بین شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدکنندگان داخلی و صنعت پتروشیمی هستند قدردانی کرد و بیان کرد که این نمایشگاه می‌تواند پیوندی را برقرار کند تا شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند دسترسی بهتری به نیازها و ظرفیت‌های صنعت بزرگ پتروشیمی کشور داشته باشند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان در ادامه به ضرورت‌های رشد پایدار اقتصادی و تجربه جهانی در این حوزه اشاره کرد و توضیح داد که در قرن نوزدهم، تغییر پارادایم اقتصادی منجر به رشد پایدار شد و سه اصل انباشت نوآوری و انتشار دانش به‌عنوان محور قرار گرفت. به گفته او، پیش‌شرط رشد پایدار، پیشرفت فنی است و باید بتوانیم تجهیزات را به‌روز کنیم و بهره‌وری را افزایش دهیم. او افزود که پیشرفت نوآورانه و فناورانه، موتور محرک و قلب رشد اقتصادی است.
افشین دومین عامل رشد اقتصادی را انتشار علم دانست و بیان کرد که اگر انتشار علم انجام نشود، نوآوری محقق نمی‌شود چرا که فرآیند تولید علم مدام تکرار می‌شود. او تاکید کرد که برای حمایت و صیانت از انتشار علم نیاز به نهادسازی داریم که از مالکیت فکری، ایده‌ها و نوآوری‌ها حمایت کند و مشوق نوآوران باشد تا به رشد اقتصادی پایدار دست یابیم.
وی با اشاره به ضرورت و اهمیت تخریب خلاق به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های رشد اقتصادی توضیح داد که برای رشد اقتصادی نیاز به تخریب خلاق یا Creative Disruption داریم تا نوآوری جدید جایگزین نوآوری قبلی شود. او بیان کرد که این امر دشواری‌های خاص خود را دارد و در گذشته صنایع سنتی و قدیمی‌تر مانعی برای ورود نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان به صنعت بودند. امروز اما شرکت‌های دانش‌بنیان قدیمی‌تر که از مشوق‌ها و حمایت‌ها بهره‌مند شده‌اند، در صورت عدم وجود تخریب نوآوری، به مانعی برای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان جدید تبدیل می‌شوند. راهکار این موضوع، ایجاد رقابت است و با ایجاد فضای رقابت بین شرکت‌ها، مسیر جایگزین شدن فناوری و نوآوری جدید هموار می‌شود.
معاون علمی رئیس‌جمهور رقابت را دارای چند لایه دانست و توضیح داد که ممکن است رقابت بر سر ساختن محصولی باشد که در داخل کشور تولید نمی‌شود. این نوع رقابت از جنس رقابت با یک شرکت خارجی است. شرکت داخلی در این مرحله از تمام خلاقیت، نوآوری و فناوری بهره می‌برد تا بازار را از دست خارجی بازپس بگیرد. اما به محض این‌که قوانین و رویه‌ها، بازار داخلی را در اختیار شرکت داخلی قرار می‌دهند، فناوری و نوآوری افت می‌کنند زیرا بازار انحصاری می‌شود و شرکت نیازی به خلاقیت و فناوری بیشتر نمی‌بیند. در این نقطه، باید محصول به آستانه صادرات برسد تا رشد نوآوری برای رقابت در بازارهای جهانی رخ دهد.
نوآوری برای تصاحب بازار داخلی به عنوان نوآوری دفاعی و رشد نوآوری برای صادرات به عنوان نوآوری انبساطی شناخته می‌شود. این نوع نوآوری، شرکت را برای حضور در یک بازار خارجی و رقابت با محصولات خارجی توانمند می‌کند.
وی همچنین بیان کرد که برای رشد نوآوری باید جایگاه صنعت را بشناسیم و همواره بدانیم در کجای فرآیند نوآوری قرار داریم. او ادامه داد که گاهی رقابت شدید است اما نوآوری در سطح پایین قرار دارد. به‌طور مثال، رقابت در صنعت متانول وابسته به نوآوری نیست و هرچقدر تعداد رقبا بیشتر شود، رقابت صرفاً بر سر قیمت است و رقابت از جنس نوآوری نیست.
رئیس بنیاد ملی نخبگان همچنین اظهار داشت که شرکت‌ها باید در لبه دانش و فناوری حرکت کنند تا رشد نوآوری در آنها اتفاق بیفتد. او تاکید کرد که دنیا در لبه فناوری رقابت می‌کند و اگر رقابت فناورانه و نوآورانه صورت بگیرد، رشد اقتصادی نیز رخ خواهد داد. او اضافه کرد که برای رشد اقتصادی، نیاز داریم که در لبه‌های دانش و فناوری حرکت کنیم.
معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به ایجاد زمینه‌ها و بسترهای لازم برای رشد فناوری‌های ثانویه از دل یک فناوری فراگیر به منظور خلق ثروت و رشد اقتصادی عنوان کرد که وقتی یک فناوری فراگیر شکل می‌گیرد، خود آن فناوری ثروت ایجاد نمی‌کند بلکه فناوری‌های ثانویه هستند که ثروت ایجاد می‌کنند. او به عنوان مثال، بیان کرد که فناوری الکتریسیته که زمینه‌ساز انقلاب صنعتی شد، به‌تنهایی ثروت ایجاد نکرد بلکه زمینه‌ای برای شکل‌گیری خطوط تولید و خلق محصولات فناورانه ایجاد کرد.
افشین ادامه داد که امروز هم هوش مصنوعی یک فناوری فراگیر است که جلوه‌های آن در ایجاد فناوری‌های ثانویه، خلق نوآوری‌های جدید و رشد خلاقیت شعله‌ور می‌شود. او بیان کرد که ابزارهای نوآورانه‌ای که از دل این فناوری رشد می‌کنند، توسعه فناوری‌های دیگر را به دنبال دارند و ثروت‌آفرین می‌شوند. اگر ابزارها و مراحل دوم این فناوری در صنعت پتروشیمی استفاده شوند، می‌توانند ثروت‌آفرینی کنند.
وی همچنین توضیح داد که فناوری‌ها و ابزارهای ثانویه هوش مصنوعی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مورد استفاده قرار بگیرند، ثروت‌آفرین خواهند شد و این امر به افزایش بهره‌وری منجر می‌شود. او افزود که وقتی فرآیندهایی با هزینه و زمان کمتر و خروجی بهتر انجام می‌شوند، شاهد خلق ثروت، رشد صنعت و توسعه اقتصاد به کمک فناوری هوش مصنوعی خواهیم بود.
معاون علمی رئیس‌جمهور با تاکید بر این‌که اگر سیاست‌های رقابتی صحیح اتخاذ و اجرا نشود، همین فناوری‌ها از جمله هوش مصنوعی می‌توانند مانعی برای رشد باشند، بیان کرد که همه انقلاب‌های علمی، فناوری و صنعتی در صورت عدم بهره‌گیری از سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح از جمله سیاست‌های رقابتی، می‌توانند به ضد خود تبدیل شده و نتیجه معکوس داشته باشند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان در پایان بیان کرد که صحبت خود را با نقل قولی از لوئی پاستور به پایان می‌رساند که بیان کرد نخست از خود بپرسید که من برای ارتقای خود چه کاری انجام داده‌ام. سپس ادامه دهید و از خود بپرسید که من برای کشورم چه کرده‌ام. این پرسش را تا جایی ادامه دهید که به این پاسخ برسید که شاید سهم کوچکی در پیشرفت و اعتلای بشریت داشته‌اید. اما مهم‌تر از این که تلاش‌هایمان تا چه اندازه اثرگذار بوده است، در نهایت باید به این پاسخ برسیم که من آنچه در توان داشتم انجام داده‌ام.
دومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی ایران پتروکم با حضور بیش از 4000 نماینده مشارکت‌کننده در این صنعت، ۱۴۰ غرفه شامل شرکت‌های پتروشیمی، نهادهای مالی و سرمایه‌گذار، بخش‌های تنظیم‌گر، شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و سایر فعالان زیست‌بوم صنعت پتروشیمی، از ۲۲ دی ماه سال جاری به میزبانی هلدینگ خلیج فارس آغاز شده است و تا 24 دی ماه، از ساعت 17 الی 22 در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی جزیره کیش، میزبان علاقه‌مندان است.
